Voorjaarsvergadering 2023 bij het NIPV
De Voorjaarsvergadering 2023 van het LOOV vindt plaats op woensdag 5 april 2023 bij het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid (NIPV) in Arnhem. Programma- en aanmeldingsgegevens volgen binnenkort, maar reserveer in ieder geval deze datum. Binnen het programma van deze voorjaarsvergadering vindt ook de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van het LOOV plaats. Wil je je nu al aanmelden voor de voorjaarsbijeenkomst? Dat kan via deze link.
LOOV verwelkomt 25ste lid
Begin januari is een tijd van goede voornemens. Dat moeten ze ook gedacht hebben binnen de medezeggenschap van de veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. Want in de tweede week van januari kreeg onze ambtelijk secretaris het bericht dat de OR van deze veiligheidsregio zich graag wil aansluiten als lid van het Landelijk Overlegplatform Ondernemingsraden Veiligheidsregio’s. Het bestuur is blij met deze stap want vanaf nu zijn alle medezeggenschapsorganen van alle veiligheidsregio’s vertegenwoordigd in het LOOV. Een sterk werknemersfront dat zich op landelijk niveau kan inzetten voor de belangen van werknemers.
Lesley Kooman blikt terug op de Najaarsvergadering 2022
Donderdag 24 november 2022 – Lisa Oudolf (ambtelijk secretaris) en ik waren aanwezig bij de najaarsvergadering van het Landelijk Overlegplatform Ondernemingsraden Veiligheidsregio’s (ooit opgericht door Walter Nijbroek, voormalig voorzitter van de OR Veiligheidsregio Kennemerland). De bijeenkomst vond plaats in de foyer van het provinciehuis Utrecht. Met 18 aanwezige veiligheidsregio’s was de opkomst redelijk.
Vrijwilligheid binnen de brandweer
Na een hartelijk welkom was het Fred Heerink, directeur Veiligheidsregio Drenthe die ons met een zeer duidelijke uiteenzetting meenam in het verloop en de achtergrond van het vraagstuk ‘vrijwilligheid binnen de brandweer’. Zoals bekend bleek een aantal jaar geleden de gelijke repressieve taak van beroeps- en vrijwillige brandweerlieden tot een conflict te leiden binnen de Europese wetgeving. Het uitvoeren van hetzelfde werk dient op gelijke wijze beloond te worden. Een juridisch probleem wat op dat moment, door een minister en bestuurder met beide een juridische achtergrond, in de praktijk opgelost diende te worden. Met goede bedoelingen werd hier door een stuurgroep onderzoek naar gedaan en werd er een oplossing gezocht middels ’taakdifferentiatie’. Daarnaast werd er gekeken naar andere organisaties die ondersteund worden door vrijwilligers zoals politie, KNRM en defensie. Ook werd gekeken naar hoe de vrijwillige brandweer is georganiseerd in andere landen. Eén van de conclusies is dat de kwaliteit van de brandweerzorg in Nederland zo goed op orde is, dat het verschil in uitvoering van het werk tussen beroepskrachten en vrijwilligers minimaal is. Het begrip ’taakdifferentiatie’ was inmiddels een eigen leven gaan leiden en dit riep veel emoties op. Uiteindelijk is na aanvullend onderzoek een andere mogelijkheid gevonden om tot een juridisch verschil tussen vrijwillig en beroeps te komen en dat zit hem in de verplichting om op te komen of aanwezig te zijn. Binnen deze mogelijkheid zijn wel aanpassingen nodig in het huidige beleid. De voorwaarden om hieraan te voldoen staan omschreven in ‘bouwsteen 1’ en houden onder andere in dat vrijwilligers niet gekazerneerd mogen worden (behalve tegen uitrukvergoeding bij een incident) en dat er extra geld nodig is van het rijk. Deze oplossingsrichting en de impact daarvan wordt nader onderzocht. Alle onderzoeken zijn in te zien op de website van het NIPV.
Nieuwe vorm van medezeggenschap
Na een korte pauze was het woord nog steeds aan Fred Heerink, die ons op inspirerende wijze meenam in zijn reis die hij sinds 2014 heeft gemaakt met zijn Veiligheidsregio Drenthe. Destijds kreeg ook hij de opdracht om te reorganiseren én gelijk 10% te bezuinigen en hij besloot om dit anders aan te pakken dan men gewend was. Hier moest echter wel een nieuwe weg voor ingeslagen worden, waarvan vooraf niet te voorspellen viel hoe lang deze zou zijn en hoe deze zou gaan lopen. Een grote uitdaging voor hemzelf, de medewerkers en de OR. Er volgde een korte masterclass én geschiedenisles over de ontwikkeling en professionalisering van de brandweer sinds 1945. Met de professionalisering nam ook de bureaucratie toe, de organisatie veranderde van een, in zijn woorden, ‘leefwereld’ naar een ‘systeemwereld’, waarbij geregeerd werd volgens het principe ‘command, communicate and control’. Waar Fred met zijn organisatie naar toe wilde, was ‘vakmanschap, verbinding en vertrouwen’. In deze animatie wordt dit haarfijn uitgelegd: Het is een lange weg geweest, maar het resultaat is behaald. Niet alle problemen worden hiermee opgelost, maar het leidt wel tot een constructieve samenwerking en groot gevoel van betrokkenheid. Veel aanwezigen waren onder de indruk, maar moesten onderkennen dat hun eigen Veiligheidsregio hier nog een eind vandaan staat. Ik voelde mij geroepen hier kort het woord over te nemen en aan te geven dat wij binnen de Veiligheidsregio Kennemerland in dezelfde transitie zitten en op het punt staan om de processen volgens dezelfde principes in te richten. Vanuit de OR waren wij al eerder geïnspireerd geraakt door de werkwijze van de OR van Veiligheidsregio Drenthe. Fred gaf aan dat het hem niet verbaast dat wij die stap kunnen gaan maken, gezien zijn mening dat Frans Schippers een gelijke visie heeft. Zijn terechte commentaar: ‘veel succes bij het vinden van een nieuwe directeur…’ doelend op het toekomstige vertrek. Een belangrijk signaal waar we inderdaad scherp op moeten zijn; binnen de organisatie is en wordt veel geïnvesteerd in deze vooruitstrevende koers die wij absoluut aan moeten houden!
Tijdens de lunch was er veel animo onder aanwezigen voor toelichting over de transitie waar wij ons als OR in bevinden en volgde zelfs een uitnodiging van een veiligheidsregio om hun OR bij te praten over onze koers. Wat ons betreft nog iets te vroeg, maar wel een bevestiging dat we binnen onze regio op het goede spoor zitten.
Geestelijke Verzorging binnen Veiligheidsregio’s
Het woord was aan Leon Bal, manschap bij een vrijwillige brandweerpost bij de Veiligheidsregio Utrecht en jarenlang predikant binnen zijn woonplaats. Zijn religieuze achtergrond is echter niet de basis van ‘Geestelijke Verzorging’. GGZ spreekt ook over ‘geestelijk zorg’ zonder hier een religieuze achtergrond aan te koppelen. Ook Leon nam ons op bevlogen wijze mee in een vooruitstrevende vernieuwing binnen een Veiligheidsregio (Utrecht in dit geval) en hoe hij met een persoonlijke benadering medewerkers geestelijk ondersteunt wanneer zij het moeilijk hebben. Gezien de cijfers van de hoeveelheid casussen die hij jaarlijks voor de kiezen krijgt, bestaat er een grote behoefte aan deze manier van ondersteuning. Het is een aanvulling op het Team Collegiale Opvang, dat ongewijzigd opereert en waar hij nauw mee samenwerkt. Ook begeleidt hij nieuwe manschappen om naast fysiek ook mentaal goed voorbereid te zijn op zowel de opleiding als de repressieve taken. Een inspirerende inkijk met indrukwekkende verhalen. Leon is bezig met een landelijk onderzoek en er wordt gekeken hoe dit bijvoorbeeld met behulp van het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid (NIPV) eventueel landelijk opgepakt kan worden. Moeilijkheid hierbij is dat Leon met zijn achtergrond als manschap dichtbij de repressieve medewerkers staat en daarin redelijk uniek is.
Toelichting Tweede loopbaanbeleid
Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond (VRR) is een stap verder gegaan met de doorontwikkeling van het Tweede Loopbaanbeleid. Richard Broekhoven, die hier binnen de VRR bij betrokken is, gaf een duidelijke toelichting. Veel voor- en denkwerk is gedaan om binnen de Cao-afspraken gebruik te maken van de mogelijkheid om medewerkers langer door te laten werken. Per 1 januari 2023 hebben repressieve medewerkers binnen de VRR de mogelijkheid om onder deze voorwaarden door te werken tot hun 61e, door steeds met twee jaar te verlengen. Er dient wel aan een aantal voorwaarden te worden voldaan en er is een mogelijkheid om zelf te sparen (verlofsparen cao, artikel 6.3a) om na je zestigste levensjaar een reserve te hebben opgebouwd.
Er moeten nog details worden uitgewerkt, maar de grote lijnen spraken alle aanwezigen aan en vrijwel alle vragen konden naar tevredenheid worden beantwoord. Deze doorontwikkeling van het loopbaanbeleid is inmiddels voorgelegd aan het de Raad van Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio’s om te onderzoeken of er voldoende draagvlak is om dit landelijk over te nemen.
Afsluiting
LOOV-voorzitter René Lotterman dankte de aanwezigen en er werd nog even stilgestaan bij het belang van deze bijeenkomsten. Het is goed om op deze wijze landelijke vraagstukken bij elkaar te spiegelen en elkaar te vinden om van elkaar te leren. Afgesproken is ook om de afwezige Veiligheidsregio’s aan te spreken op het feit dat hun aanwezigheid ons allemaal kan helpen. Op woensdag 5 april 2023 is de volgende bijeenkomst, bij het NIVP. Onderwerp is risicobeheersing en input voor verdere invulling is welkom.
Lisa en ik kijken terug op een waardevolle dag en kijken uit naar de volgende bijeenkomst.
Lesley Kooman,
Voorzitter OR Veiligheidsregio Kennemerland
Aanmelding najaarsvergadering '22 geopend
Op donderdag 24 november 2022 vindt de najaarsvergadering plaats van het LOOV. Plaats van samenkomst is het provinciehuis Utrecht.
Vrijwilligheid brandweer
Fred Heerink is directeur van de Veiligheidsregio Drenthe en binnen de Raad van Brandweercommandanten en Directeuren Veiligheidsregio’s portefeuillehouder vrijwilligheid binnen de brandweer. In deze laatste hoedanigheid is hij gevraagd om het LOOV bij te praten. Het thema vrijwilligheid is belangrijk geworden nadat duidelijk werd dat de vrijwilliger niet goed past binnen Europese regels over vrijwilligheid.
Ondertussen is er ook een belevingsonderzoek gehouden waarbij ook werd ingezoomd op de vrijwilligheid binnen de brandweer. De vraag is waar we nu staan in de Europese discussie en de ontwikkelingen die in de komende tijd te verwachten zijn. Tenslotte willen we met Heerink van gedachten wisselen over de manier de medezeggenschap in deze ontwikkelingen wordt betrokken.
Uiteraard is er na afloop van de lezing nog de mogelijkheid om vragen te stellen.
Geestelijke Verzorging
Leon Bal is manschap binnen de vrijwillige brandweer en was tot voor kort ook predikant in zijn woonplaats. Manschap is hij nog steeds, maar sinds een jaar draait hij een pilot binnen de Veiligheidsregio Utrecht als geestelijk verzorger. Daarnaast onderzoekt hij wat de mogelijkheden en wenselijkheid is van landelijke introductie van geestelijke verzorging binnen veiligheidsregio’s. Hij is door het LOOV uitgenodigd om over zijn werk te komen vertellen en het belang uiteen te zetten van deze zorg, in aanvulling op het palet van opvang en nazorg.
Tweede Loopbaanbeleid
De OR van Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond (VRR) heeft samen met de werkgever een denkrichting ontwikkeld over het Tweede Loopbaanbeleid. Die is inmiddels ook besproken in de Raad van Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio’s. De eerste reacties waren positief. De VRR werkt het idee nu uit tot een voorstel voor hun regio en maakt een financiële doorrekening. Richard Broekhoven van de VRR komt de ideeën toelichten.
Klik hier voor de agenda van deze najaarsbijeenkomst
Klik hier om je aan te melden voor deze najaarsbijeenkomst
Inspiratiedag over vernieuwing medezeggenschap
Het LOOV organiseert op donderdag 23 juni 2022 een themadag over vernieuwing van medezeggenschap in veiligheidsregio’s.
Onze medezeggenschap is gebaseerd op de huidige Wet op de Ondernemingsraden en die dateert al uit 1979. Sinds die tijd is er al heel wat veranderd in ondernemingen en organisaties als de onze. Niet vreemd dus dat steeds meer ondernemingsraden nadenken over nieuwe vormen van medezeggenschap.
Deze inspiratiebijeenkomst is bedoeld voor iedereen die zich weleens afvraagt hoe je medezeggenschap in een veiligheidsregio kunt vernieuwen en wat dit dan betekent. Voor de OR zelf, voor de ambtelijk secretaris, voor de bestuurders van OR’en en niet in de laatste plaats voor de werknemers in veiligheidsregio’s.
Mark Zwijnenburg, directeur van Loof Training & Advies, helpt ons op weg door basale vragen te stellen als: Wat is nieuwe medezeggenschap? En: Waarin verschilt die dan van de ‘oude medezeggenschap’? Welke randvoorwaarden zijn belangrijk bij het vernieuwen van medezeggenschap etc.
Vervolgens presenteert Ineke Vroling van het Team Medezeggenschap in de Veiligheidsregio Drenthe hoe ze daar al geruime tijd nieuwe wegen zoeken voor vernieuwing van medezeggenschap.
In de middag zijn er verschillende workshops waarin dieper wordt ingegaan op specifieke aspecten van vernieuwing van medezeggenschap. En uiteraard sluiten we af met een netwerkborrel.
Deze inspiratiedag vindt plaats in Café-Restaurant – Partycenrum Het Oude Tolhuys, Weg naar Rhijnauwen 13-15, 3584 AD Utrecht.
Klik hier voor het volledige programma.
Klik hier om je aan te melden voor deze Inspiratiedag.
Succesvolle voorjaarsvergadering 2022
Op 17 maart 2022 vond een succesvolle voorjaarsbijeenkomst plaats. Een kleine 50 vertegenwoordigers van zeventien regio’s ontmoetten elkaar in het Utrechtse provinciehuis.
Huishoudelijke zaken
Er werd gestart met huishoudelijke zaken zoals bestuursverkiezingen en goedkeuring jaarrekening.
Hans Ghielen uit Limburg-Noord heeft het bestuur verlaten. Hij was aftredend en gaat met pensioen. Hans, bedankt voor je inzet voor het LOOV en geniet van je nieuwe levensfase!
Gelukkig diende zich ook een opvolger aan in de persoon van Wim Plug uit Zuid-Limburg. Een oude bekende voor het LOOV, maar we zijn blij dat hij weer beschikbaar is. Welkom terug, Wim!
Verder is Dirk Slot voor een nieuwe termijn herkozen als bestuurslid. Hij beheert al vele jaren de financiën voor het LOOV.
Ook de jaarrekening 2021 werd goedgekeurd door de voorjaarsvergadering en daarmee kreeg het bestuur goedkeuring voor het gevoerde beleid in 2021.
Belevingsonderzoek
Er is een grootschalig belevingsonderzoek gaande door het Instituut Publieke Veiligheid – in opdracht van het Veiligheidsberaad – naar hoe repressieve brandweermensen hun vak beleven. Aan de hand van stellingen werden de uitkomsten besproken en van commentaar voorzien.
Vervolgens waren de bestuurders van FNV en CNV, Frans Carbo en Aynur Polat, aanwezig om het LOOV bij te praten over de totstandkoming van een nieuwe CAO of rechtspositieregeling voor de gezamenlijke veiligheidsregio’s.
Gastspreker Tijs van Lieshout
De gastspreker in de middag was de voorzitter van de Raad van Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio’s, Tijs van Lieshout. Vanuit de OR’en werd een toenemende schaalvergroting waargenomen doordat steeds meer zaken op landelijk niveau door deze raad worden bepaald. En de vraag is welke medezeggenschap daar tegenover staat. Van Lieshout erkende dat een toenemend aantal zaken op landelijk niveau ontwikkeld wordt, maar dat het uiteindelijk altijd aan de afzonderlijke veiligheidsregio’s is om tot invoering te besluiten. Hij wilde zich niet verantwoordelijk maken voor de wijze waarop bestuurder van afzonderlijke veiligheidsregio’s met hun medezeggenschap overleggen.
Klik hier voor het volledige verslag van de voorjaarsvergadering.
Contouren Belevingsonderzoek Brandweer tekenen zich af
Het Instituut Publieke Veiligheid heeft in opdracht van het Veiligheidsberaad een onderzoek uitgevoerd naar hoe repressieve brandweermensen naar ontwikkelingen in hun werk kijken en hoe zij het brandweervak beleven. In verband met de voorjaarsvergadering 2022 van het LOOV hadden we alvast de beschikking over de hoofdlijnen van de uitkomst. In totaal hebben ruim 6100 collega’s deelgenomen aan dit onderzoek.
Als het gaat om werkdruk ervaart men het werk niet als zwaar. Fit en sterk zijn, zijn wel belangrijke randvoorwaarden.
Voor wat betreft het beleid rond vrijwilligers merkt iedereen dat werving van nieuwe collega’s lastig is. Ook vraagt het voortdurende aandacht om een goede balans te vinden tussen werk en privé.
Er zijn veel factoren waardoor het voor de brandweermensen onduidelijk is wat de organisatievisie is. Dat heeft bij voorbeeld te maken met afschaffing van de kazernering, de voorgestelde taakdifferentiatie, bezuiniging en het Tweede Loopbaanbeleid.
Aan betrokkenheid is geen gebrek. Men is trots op het vak, heeft er plezier in en het is ‘maatschappelijk relevant’.
Corona heeft nauwelijks invloed gehad op de beleving van brandweermensen. Impact corona. Het groepsgevoel, de vakbekwaamheid en de paraatheid zijn dik op orde. Ook is de motivatie nog steeds voldoende.
De organisatiecultuur kan beter. De meesten ervaren een veilige werksfeer maar de brandweer mag wel meer een afspiegeling zijn van de samenleving als het gaat om de verhouding mannen/vrouwen en de culturele diversiteit. Opvallens is dat men ook vindt dat het evalueren na een inzet beter kan.
Veilig en gezond werken scoort een 7,5. Geen slecht cijfer.
Bij Uitruk op maat lijkt het erop dat collega’s die ervaringen hebben met een kleinere uitrukbemanning, positiever zijn.
Over de verhoudingen met het management is men verdeeld: er is waardering door ploegchef, maar men is onvoldoende tevreden over de verdeling van gelden.
Men heeft voldoende vertrouwen in de vakbekwaamheid en slotte zou men wel iets meer regelruimte willen, bijvoorbeeld als het gaat om de dagindeling, werving, uitrusting en de aankleding van de posten.